Beschrijving

Inhoud

De Wet Patiëntenrechten dateert uit 2002 en zag het levenslicht om het recht op zelfbeschikking voor patiënten te garanderen. Op 6 februari 2024 werd door het federaal parlement de wet tot wijziging van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt en tot wijziging van bepalingen inzake rechten van de patiënt in andere wetten inzake gezondheid goedgekeurd. De hoofddoelstelling was om de bestaande regels omtrent de patiëntenrechten te moderniseren en aan te passen aan de nieuwe evoluties in de gezondheidszorg.

Inleiding

1. Wat is het doel van patiëntenrechten?
2. Vinden we patiëntenrechten enkel terug in de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt?
3. Was  een vernieuwing van de wet patiëntenrechten nodig en rond welke principes is de update van de wet opgebouwd?
4. Krijgt de patiënt nieuwe patiëntenrechten door de hervorming?

Actoren in de wet

1. Geldt de wet voor elke zorgverlener, zorginstelling, …? Bv ook voor een ziekenhuis?
2. Wie is patiënt volgens de wet?
3. Kan het toepassingsgebied worden uitgebreid?
4. Wie krijgt er naast de patiënt en de zorgverlener nog een plaats in de wet en wat is de respectievelijke rol?
   • Is de rol van de vertrouwenspersoon veranderd in de nieuwe wet?
5. Mag je als patiënt nog andere personen betrekken? Bv andere familieleden?
6. Mag een zorgverlener andere zorgverleners betrekken volgens de wet?
7. Geldt de wet voor elk type gezondheidszorg? Bv ook voor euthanasie?
8. Wie kan optreden als een vertegenwoordiger van een patiënt die niet meer zijn patiëntenrechten kan uitoefenen?
   • Wat bij de minderjarige patiënt
   • Wat bij de meerderjarige patiënt?
9. Hoe moet een vertegenwoordiger een beslissing nemen? Volgens het principe van “in het belang van de patiënt”, of volgens het principe van de “vervanging van de patiënt”?
10. Mag je als zorgverlener afwijken van de beslissing van de vertegenwoordiger?

Samenwerking centraal

• De wet gaat uit van de rechten van de patiënt, maar heeft de patiënt ook plichten? Bv therapietrouw zijn, informatie geven…
• Patiëntenrechten

Recht op kwaliteitsvolle dienstverlening

• Kwaliteitsvolle zorg wordt op allerlei niveaus in onze gezondheidszorg gegarandeerd. Hebben we dan nog wel nood aan een recht op kwaliteitsvolle zorg?
  • Wat is de specifieke meerwaarde in de wet?
  • Hoe verhoudt zich het recht op kwaliteitsvolle dienstverlening tov andere wetgeving over kwaliteit van zorg, zoals de wet inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg?

Recht op vrije keuze

1. Een recht op vrije keuze van zorgverlener, lijkt een vrij onmogelijk gegeven gezien de schaarste van de zorg. Is het dan nog wel nodig om een recht op vrije keuze te erkennen. Gelden er beperkingen op dit recht?
2. Recht op vrije keuze behoeft een uitgebreide informatie, opdat de patiënt een doordachte keuze kan maken. Hoe wordt die informatieverstrekking gegarandeerd?

Recht op informatie over de gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan

1. De patiënt heeft recht op alle informatie om inzicht te krijgen in zijn gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan. Maar wat betekent dit concreet voor de patiënt. Op welke manier moet de informatie verschaft worden?
2. Moet je als zorgverlener de informatieverstekken in de taal van de patiënt
3. Moet een zorgverlener de informatie steeds schriftelijk meegeven?
4. Kan je als zorgverlener informatie van een patiënt achterhouden?

Recht op geïnformeerde toestemming

1. Het recht op vrije geïnformeerde toestemming is wellicht het langst bestaande  patiëntenrecht. Wordt er nu nog iets nieuws toegevoegd?
2. Ook hier staat informatieverstrekking centraal. Waarover moet ene patiënt geïnformeerd worden?

Moet een patient trouwens op de hoogte gesteld worden van het financiele prijskaartje van een mogelijke behandeling?

1. Het recht op een wilsverklaring is nieuw in de wet. Wat omvat dit precies?

Recht op een zorgvuldig bijgehouden en veilig bewaard patiëntendossier

1. Een patiëntendossier is een geheel van persoonsgegevens over een patiënt. De GDPD is sinds 2018 van toepassing. Is het dan nog wel belangrijk om een recht op een patiëntendossier te behouden in de wet?
2. Wat met het recht op inzage en afschrift. Vandaag raadpleegt een patiënt zijn dossier via een app op zijn smartphone. Hoe speelt de wet patiëntenrechten daarop in?
3. Heeft een patiënt recht op inzage in het hele patiëntendossier? Wat met de zogenaamde persoonlijke notities van de zorgverlener?
4. Kan een zorgverlener een afschrift van een dossier weigeren?
5. Wat met inzage van nabestaanden van een patiënt?

Recht op klacht

1. Bestaan er garanties opdat een klacht door de ombudsdienst correct wordt afgehandeld?
2. Kan je documenten uit de bemiddeling nog gebruiken buiten de bemiddeling?
3. Is er een verschil tussen klachtbehandeling en klachtbemiddeling?

Bio

Prof. dr. Tom Goffin schreef samen met Jacqueline Herremans de nieuwe wet in opdracht van de minister van volksgezondheid.  Tom Goffin is Professor Gezondheidsrecht aan de UGent en is voorzitter van de Federale Commissie Rechten van de Patiënt.

Erkenning: 2 p. OVB